Avrupa’nın En Büyük Kültürel Miras Ödülü Sahibini Buldu

2021 yılı Europa Nostra Ödülleri 21-24 Eylül tarihleri arasında Dünya Mirası şehri Venedik’te gerçekleştirildi. Grand Prix kazananların arasında Kıbrıs Kültürel Miras Teknik Komitesi de bulunuyor. Avrupa’nın alanındaki en prestijli ödülü kabul edilen 2021 Avrupa Kültürel Miras Ödülleri / Europa Nostra Ödülleri Venedik’teki Giorgio Cini Vakfı’nda düzenlenen törenle sahiplerini buldu.

Europa Nostra, kendini kültürel ve doğal mirası korumaya ve geliştirmeye adamış sivil toplumun Avrupa’daki sesidir. Kamu kurumları, özel şirketler ve kişiler tarafından desteklenen geniş bir Avrupa kültürel miras sivil toplum kuruluşları federasyonudur. 1963 yılında kurulan Europa Nostra, bugün kültürel ve doğal miras konusunda Avrupa’daki en güçlü temsiliyete sahip kuruluş olarak kabul edilmektedir. Europa Nostra, özellikle Tehlike Altındaki 7 Kültür Varlığı Programı aracılığıyla Avrupa’nın yok olma tehdidi altındaki anıtlarını, sit alanlarını ve peyzaj alanlarını kurtarmak için kampanyalar yürütüyor. Avrupa Kurumları ile katılımcı bir diyalog ve Avrupa Miras İttifakı’nın koordinasyonu yoluyla, Avrupa’da kültürel ve doğal mirasa ilişkin strateji ve politikaların oluşturulmasına ve uygulanmasına da katkıda bulunmaktadır. Europa Nostra, 2018’deki Avrupa Kültürel Miras yılı sırasında AB’nin en önemli sivil toplum ortağıydı. Aynı zamanda Avrupa Komisyonu tarafından kısa süre önce başlatılan Yeni Avrupa Bauhaus’u girişiminin ilk resmi ortakları arasında yer alıyor.

Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra temsilcileri, bu yıl 18 Avrupa ülkesinden ödüllendirilmiş olan 24 başarılı girişim arasından seçilen dört Grand Prix- Büyük Ödülün ve Halkın Seçimi Ödülünün sahiplerini hibrit ortamda duyurdular. Pandemiye karşı alınan güvenlik önlemleri sebebiyle, Avrupa Miras Ödülleri töreni yaklaşık 220 katılımcı için düzenlendi, ancak Avrupa ve ötesinden yüzlerce kültürel miras uzmanı, gönüllüleri, sevenleri ve destekçileri tarafından canlı olarak takip edildi.

2021 Avrupa Kültürel Miras Prix-Büyük Ödül kazananlar:

• Kültürel Miras Teknik Komitesi (Kıbrıs), 2008 yılında Birleşmiş Milletler himayesinde Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk liderler tarafından kurulan komite kültürel mirası uzlaşma ve barışçıl işbirliği için güçlü bir araç olarak kullanarak 70’in üzerinde anıtı başarıyla restore etmiştir
• FIBRANET – Antik Avrupa Dokumalarında Lifler (Yunanistan / Danimarka), eski liflerin bozulmaları üzerine yeni bilgiler sağlayan, arkeolojik çalışmaları beslerken hem de Avrupalılara moda ve tekstil endüstrileri tarafından üretilen atıklarla başa çıkmak için çözümler üretmek yolunda önemli bilgiler sağlayan yenilikçi bir araştırma projesi
• Vâlcea Vilayeti Urşi Köyü Ahşap Kilisesi (Romanya), uluslararası katılımcılar arasında fikir ve bilgi alışverişine olanak sağlayan, geleneksel malzeme ve teknikler kullanılarak örnek teşkil edecek şekilde ortaklaşa restore edilmiş, güzel bir 18. yüzyıl ahşap kilisesi rehabilitasyonu, 2021’in en fazla ödüllendirilen girişimi oldu. Jüri tarafından bir Grand Prix’ye layık bulunurken, aynı zamanda halk tarafından Avrupa’daki favori miras projesi olarak seçildi ve Halkın Seçimi Ödülü’nün sahibi oldu. Avrupa’nın dört bir yanından yaklaşık yedi bin vatandaş, Europa Nostra web sitesi aracılığıyla çevrimiçi olarak oy kullanmıştır.
• Suçlu Taraf Nasıl Yaratılır, Trento (İtalya), tarihi bir anti-Semitizm vakasının günümüz Avrupa’sında ayrımcılık ve hoşgörüsüzlük etrafındaki güncel tartışmalarla ilişkisini gösteren, propaganda ve yalan haberlerin gücü üzerine eleştirel düşünceyi harekete geçiren örnek bir sergi.
•  

Uzmanlardan oluşan bağımsız bir jürinin tavsiyesi üzerine Europa Nostra Yönetim Kurulu tarafından seçilen Grand Prix- Büyük Ödül sahiplerinin her birine 10.000 € ödenecektir.

Avrupa Parlamentosu Başkanı David Sassoli kutlama mesajında şunları dile getirdi: “Avrupa Kültürel Miras Ödülleri / Europa Nostra Ödülleri 2021’in 24 ödül sahibini tebrik etmek istiyorum. Her biriniz zengin kültürel mirasımızın korunması, geliştirilmesi ve tanıtılmasına ve Avrupa’nın geleceğinin ortaklaşa kurulmasına katkıda bulundunuz. Avrupa Yeşil Mutabakatı, dış ilişkilerimiz, Avrupa’nın geleceği hepsi elbette kimliğimizden süzülür. Bu nedenle, katkınız için minnettarlığımı ve teşekkürlerimi ifade etmeme izin verin.”

Avrupa Komisyonunun İnovasyon, Araştırma, Kültür, Eğitim ve Gençlikten Sorumlu Üyesi Mariya Gabriel ise şunları ifade etti: “Avrupa Kültürel Miras Ödülleri / Europa Nostra Ödülleri 2021’in sahiplerini başarıları ve Kültürün Avrupası’na değerli katkıları için içtenlikle kutluyorum. Kazananların geniş bir alana yayılmış etkileri, Avrupa kültürel mirasının toplumumuza, ekonomiye ve çevreye paha biçilmez katkısının göstergesidir. Avrupa’nın daha iyi olanı kurmaya kararlı olduğu bir anda, bu başarı hikayeleri gerçek bir ilham kaynağı ve Avrupalılar olarak, karşılaştığımız zorluklara rağmen, birlikte neler başarabileceğimizin güçlü bir örneğidir.”

Europa Nostra İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hermann Parzinger konuşmasında şunları söyledi: ”Fiziksel olarak bu kadar uzun bir süre ayrı kaldıktan sonra, Venedik’te San Giorgio Maggiore adasında Giorgio Cini Vakfı’nın ikonik manastır kompleksinde Ödül sahiplerimizle tanışmak ve kutlamak büyük bir keyif. Ödül sahiplerinin her biri, daha dayanıklı, daha kapsayıcı ve daha güzel bir Avrupa inşa etmeye yardımcı olma yolunda ortak kültürel mirasımızın potansiyelini ikna edici bir şekilde ortaya koymaktalar. Büyük Europa Nostra ailesi adına, Avrupa’nın kültürel miras alanında en büyük onurunun gururlu sahipleri oldukları için ödül kazananları yürekten kutluyorum. Bu Ödüllerin, başarılarınızı çoğaltmak ve Avrupa ve ötesindeki kültürel miras çalışanlarına ve meraklılarına ilham vermek için birer atlama taşı olmasını dilerim.”

Avrupa Kültürel Miras ödülleri 2002 yılında Avrupa Komisyonu tarafından başlatılmıştır ve o zamandan beri Europa Nostra –Kültürel Mirasa Adanmış Sivil Toplumun Avrupa’daki Sesi– tarafından yürütülüyor. Ödüller, Avrupa Birliği’nin Yaratıcı Avrupa programı tarafından desteklenmektedir. Avrupa Kültürel Mirası Ödül Töreni’ne, Avrupa Birliği Gençlik Orkestrası tarafından hazırlanan müzik performansları eşlik etti. Europa Nostra Genel Sekreteri Sneška Mihailović ve ünlü İtalyan gazeteci, yazar ve tarihçi Alberto Toso Fei’nin sunduğu tören, 2021 Avrupa Kültürel Miras Zirvesi’nin ana etkinliklerinden biri halinde. Zirve, Europa Nostra –Kültürel Mirasa Adanmış Sivil Toplumun Avrupa’daki Sesi- tarafından Avrupa Birliği’nin desteğiyle, Avrupalı ve İtalyan ortaklarla işbirliğiyle düzenlenmiştir. Avrupa Parlamentosu, Slovenya AB Konseyi Başkanlığı ve İtalya Kültür Bakanlığı‘nın himayesinde gerçekleşen zirve, AB kurumları tarafından başlatılan, Yeni Avrupa Bauhaus’u ve Avrupa’nın Geleceği Konferansı adlı vatandaş odaklı iki temel girişime katkıda bulunmaktadır.

(Mine Bora Diri)

2021 Grand Prix- Büyük Ödül Sahibi

Kurumlar ve Kişiler Tarafından Kültürel Mirasa Üstün Hizmet

Kültürel Miras Teknik Komitesi, KIBRIS

Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk liderler tarafından 2008 yılında Birleşmiş Milletler himayesinde kurulan Kültürel Miras Teknik Komitesi (KMTK), zamanını, enerjisini ve uzmanlığını Kıbrıs adasının ve dolayısıyla da Avrupa’nın zengin ve çeşitli kültürel mirasının tanınması, geliştirilmesi ve korunmasına adamıştır. 12 yıldan fazla bir süredir, KMTK 70’den fazla tarihi, arkeolojik, dini ve toplumsal öneme sahip anıtı başarıyla restore ve muhafaza etmiştir.

Komite başta Avrupa Birliği olmak üzere, aynı zamanda Kıbrıs Vakıflar İdaresi, Kıbrıs Kilisesi, USAID, Vatikan, Leventis Vakfı ve yerel bağışçılardan finansman desteği almaktadır. Tüm bu mali yardımlar Komite çalışmalarına teknik yardım sunan ve projelerin uygulanmasını denetleyen UNDP aracılığıyla yönlendirilmektedir. Komite, eşit sayıda Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum temsilcilerden oluşmaktadır. Bu temsilciler, kültürel mirası barışçıl işbirliği ve uzlaşma ortamı yaratmak için güçlü bir araç olarak çalışmalarının odağına almak amacıyla çaba gösterdiler. Komitenin kültürlerarası diyaloğu ve karşılıklı anlayışı geliştirme konusundaki başarılarının takdiri olarak, eş başkanlar Sn. Takis Hadjidemetriou ve Sn. Ali Tuncay, 2015 Avrupa Vatandaşlık Ödülü’nü aldılar. Komiteye ödül vermeyi kararlaştıran jüri “Zorlu bir siyasi ortama rağmen, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasındaki bu benzersiz işbirliği modeli, kültürel mirası korumaya adanmışlığın önemli bir örneğidir. Jüri, Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk gönüllü uzmanlardan oluşan Komitenin aralıksız ve barışı teşvik edici faaliyetlerinin, onların cesaretlerini ve umutlarını gösterdiğini” belirtmiştir.

Kıbrıs’ın zengin ve çeşitli kültürel mirası, ada üzerinde izlerini bırakan Yunanlılar, Fenikeliler, Romalılar, Bizanslılar, Lüzinyanlar, Venedikliler, Osmanlılar ve İngilizler gibi birçok medeniyeti yansıtıyor. KMTK, bu medeniyetlerin geride bıraktıkları muhteşem anıtları, Kıbrıs adası üzerinde yaşayanlara ve tüm Avrupalılara ait ortak miras olarak görmektedir. Komitenin restore ettiği birçok anıt ve yer arasında Kuzey Kıbrıs’ta bulunan ünlü Apostolos Andreas Manastırı, Othello Kalesi ve ilk olarak Lüzinyanlar tarafından 12. yüzyılda inşa edilen ve çağlar boyunca Cenevizliler, Venedikler, Osmanlılar ve İngilizler tarafından değiştirilmiş ve geliştirilmiş Mağusa şehir surları bulunmaktadır. Her biri Kıbrıs’ın büyük ve zengin kültürel mirasının somut bir göstergesi olan bu eserler, Kültürel Miras Teknik Komitesi sayesinde gelecek nesiller için korunmaktadır.

Kıbrıs adasının genç kuşaklarının eğitimi de Komite’nin misyonunun odağında yer almaktadır. Komitenin geliştirdiği interaktif eğitim programı ve devam etmekte olan koruma çalışmalarına gerçekleştirilen saha ziyaretleri, restorasyon uzmanlarının bilgi ve deneyimlerini gençlerle paylaşma fırsatı veriyor. 2.000’den fazla katılımcı, rehberli turlar aracılığıyla devam eden projelere veya Komite üyeleri tarafından düzenlenen sunumlara katıldı. Seçici Jüri, KMTK’nin başarılarından büyük övgüyle bahsederek: “Kültürel Miras Teknik Komitesi’nin çalışmaları, farklı kültürlerden, dillerden ve dinlerden insanların farklılıklarının üstesinden gelebildiklerinin ve ortak yarar için birlikte çalışabileceklerinin güçlü bir göstergesidir. Bu, kültürel mirasın hem yerel topluluklar arasında hem de sınırlar ötesinde insanları birleştiren bir unsur olduğunun yadsınamaz bir kanıtıdır” demiştir.